|
|
|
|
|
Wijbrand Verwer
Wijbrand Verwer
M’n overgrootvader Willem Dral was een van de oprichters met van Truijen en anderen. En toen ik dus als 3 jarig jochie meeging naar de Evangelisatie was dat in 1938. Siem Derlagen was voorzitter van het bestuur. Mijn Opa Willem Dral is een hele tijd secretaris geweest, en in het bestuur zat, dat weet ik oog nog goed.
Cor Fraaij was een kruideniertje die woonde tegenover Daaf van der Lely en ik weet nog goed dat hij altijd collecteerde met zwarte handschoenen aan, want dan schoof de stok beter door zijn handen heen. David van der Lely, dat was dus de vader van Im van der Lely. Die was de organist.
Ja, ik weet nog goed, ’s morgens gingen we daar heen lopend dus vanuit het huis –het huis waar ik ben geboren in 1935, later woonde Gijs Kuiper daar in. Ik was drie jaar en ik moest ik mee naar de kerk; gebeurde dus ook en dan na de kerk was er om 12 uur zondagsschool. Als de kerk afgelopen was dan kwam Jans Brouwer, dat was de juffrouw van de zondagsschool, die hield daar dan in de Evangelisatie zondagsschool, een uur lang en dan hobbelden we weer naar huis toe.
 Ik geloof dat ik 4 jaar oud was dat ik met kerstfeest m’n eerste boekje kreeg van de zondagsschool – het boekje heette Floddermieke.
Het gebouw zelf. Tegen de zuidkant aan had je vaste banken. Drie blokken vaste banken en onder het orgel waren ook vaste banken. Het orgel zat aan de oostkant op een galerij, en boven de ingang was ook een galerij. Je kon met een trappetje naar boven , daar kon je ook zitten.
De preekstoel stond aan de noordkant. Achterin, aan de Oostkant dus linksonder de galerij was een deur en dan kwam je in de consistorie en daarnaast was het huis waar Gerrit Bekebrede woonde, de vader van de tweeling Jan en Albert, die hadden daar hun woonhuis.
Naast het gebouw was een stenen pad naar achteren toe, em naast dat pad was een fietsenstalling en daarnaast een sloot. Aan de andere kant van de sloot stond het meesters huis, het huis van meester ten Veen. Naast het huis van meester ten Veen stond de Christelijke school. Het land waarop het stond was ooit van mijn overgrootvader.
Als je het pad afliep dan kwam je bij de muziektent, en tussen het gebouw en de muziektent was de moestuin van Gerrit Bekebrede.
De eerste voorganger die ze hadden, ja, dat was een combinatie, in diezelfde tijd werd namelijk de school gesticht die stond naast het meesterhuis, en die eerste hoofdonderwijzer van de school was dus meneer van Noord, en die had ook preekbevoegdheid, dus die was ook voorganger in de Evangelisatie.
Later is die opgevolgd door de befaamde meester Soetekouw, en dan weer later door meneer van Voorst. Daarna door meester ten Veen, dat was de meester waarbij ik op school zat, die had ook wel preekbevoegdheid. Hij preekte dus ook wel maar die was alleen Hoofd van de school.
Je ging soms twee keer naar de kerk toe, er was s’morgens om tien uur kerk en s middags om vier uur, m’n moeder ging vaak s middags , want ja, je had constant kleine kinderen thuis. S ‘morgens bleef mijn moeder thuis en ging m’n vader naar de kerk en s middag ging m’n moeder.
De organist was David van der Lely. Daaf van der Lely die woonde naast de boerderij van Cor Schaft tegenover de winkel van Cor Fraay.
De vloer van het gebouw was een houten planken vloer en daar gooide Gerrit Bekebrede altijd een heel klein beetje zand over. Ik denk dat hij dat deed omdat als er viezigheid aan de schoenen zat dat hij daardoor makkelijker de vloer aan kon vegen.
Een van de oprichters in de tijd van mijn overgrootvader dat was Cor Kater, die woonde in de bakkerij waar later Ab Windhouwer woonde. Hij heeft later zijn bakkerij overgedaan aan zijn schoonzoon, dat was Cor Bakker, die was getrouwd met Geertje Kater. Cor Kater was een van de eersten die daar woonde. In de Soeteboomstraat, de Keijzerstraat zal ik maar zeggen, woonde Annie Bakker en Jan Bakker, de grootvader van de pianist. Annie Bakker en Jan Bakker, waren ook allemaal mensen die naar de Evangelisatie kwamen. Wie woonden daar nog meer …Vinus Jansen z’n moeder, dan verderop kwamen mijn grootouders natuurlijk en Om Jan Bruin, Piet Bruin z´n vader en moeder. Mijn oom Siem Verwer die op het boerderijtje woonde van mijn grootmoeder, en verderop nog Dirk Booker en Jaap Dral niet te vergeten. Jaap Dral heeft jaren in het bestuur gezeten, de vader van de huidige Jaap, samen met mijn vader Wijbrand Verwer die de laatste voorzitter van de Evangelisatie was.
In die tijd toen de schoolmeesters niet mee preekten hebben we evangelisten gekregen , een van eersten was meneer Huson, dat was echt een mensentrekker iemand die het gemeenteleven stimuleerde. In die tijd zat de kerk dus stamp en stampvol in. Later is die opgevolgd door meneer Van der Wal, die kwam uit Sleen vandaan , uit Drenthe en weer later door meneer Schaafsma, die kwam van Terschelling af.
 De Evangelisatie was een afscheiding van de Hervormde Kerk, de Hervormde Kerk was toen vrijzinnig, super vrijzinnig, liberaal vrijzinnig en mijn overgrootvader waren allemaal rechtzinnigen.
De evangelist die er kwam mocht geen avondmaal houden worden , en er mocht ook niet gedoopt worden. Ik ben dus gedoopt door een dominee Remmer uit Amsterdam en die een Gereformeerde Bond signatuur had. Ja, die controverse tussen de rechtzinnigen en vrijzinnigen, daar was wel spanning tussen. Er waren daar wel scherpslijpers . Derlagen, Jan z´n vader, en ook mijn vader was ook niet zo zachtzinnig. Bij de Grote Kerk waren daar meester Dirkx, Bels en jouw vader Cor de Waal, jouw vader weet ik dat die gematigd was.
Toen Huson kwam zijn er wel dingen opgezet, er was een knapenvereniging, een meisjesvereniging en catechisatie werd gehouden . Toen hebben we nog een tijd een hulp gehad van Huson, dat was meen ik Spaargaren, en dat was Spaargaren die voor de Zonnebloem op de radio altijd; een aimabel mens, hij had dan altijd graag het woord.
De Evangelisatie vroeger had in het dorp een behoorlijke potentie. Daar werden toch kaders gevormd door mensen die later bestuurlijk bezig waren. Ik bedoel Cees Kuiper, later fietsenmaker, een ontwikkelde man, Dirk Schouten , Vinus Jansen, m’n vader en nog een heleboel anderen, die hebben daar zonder opleiding een stuk geestelijk voer en ontwikkeling meegekregen waardoor ze later in allerlei bestuurlijke dingen bezig waren. Dat gebeurde allemaal vanuit de Evangelisatie.
Mijn moeder is geboren in 1910 en die is 84 jaar vriendin geweest met Marie Soetekouw een dochter van meester Soetekouw maar toen ik dus naar school ging toe was Soetekouw al weg. Toen was het meester Ten Veen, ik heb nooit anders meegemaakt.
Ook was er meester Oranje en juffrouw van Duffelen, die woonde in een klein huisje, dat was van Ome Klaas Brouwer. Waar nu Grietje Brouwer woont.
Ik heb niet gestudeerd, ik kwam van de lagere school en ben gaan werken, maar wat ik weet weet ik de school en van de catechisatie en van de kerk en het leven zelf leert je ook een heleboel.
Ik heb altijd gezegd, als ik leraar had moeten worden was ik geschiedenisleraar geworden want geschiedenis heeft me altijd geboeid, of het nou van Oostzaan is of wat dan ook - ik kan redelijk goed onthouden .
Toen ik 15 of 16 was was er een behoorlijk grote catechisatie groep, Huson was inmiddels weg en toen was Schaafsma er. Toen gingen we met Schaafsma met de catechisatie groep met jongens en meiden op vakantie toen.
En de eerste keer gingen we op de fiets naar Sleen daar had van der Wal nog gebivakkeerd ook nog naar Loenen op de Veluwe, als jongerengroep gingen we op de fiets daar heen en er gingen ook nog een paar ouderen mee, zoals Klaas Bruin.
We waren in een boerderij - aan de ene kant sliepen de jongens en aan de andere kant de meiden in de stal en in het midden stond een lange tafel en dan werd het brood gesneden en er werd gegeten en overdag waren we in de weer , het was hartstikke leuk.
Zo hebben we dus ook op Terschelling gezeten, waar Schaafsma vandaan kwam ,we gingen op de fiets vanuit Oostzaan naar Harlingen.
Ja, ik heb daar altijd aan de Evangelisatie goede herinneringen.
Er werden ook avonden georganiseerd een uitvoering van de zang en zo. Ik had in die tijd een groepje meiden , Jannie en Tini Postema en Janny Hylkema met gitaren die zongen en ik was de crooner.
 Muziek in Crescendo, ja ik ben begonnen op een bugel, je moest nogal oefenen en toen ben ik maar op een althoorn gegaan, maar ik had de geest niet. Ik telde meer rusten als dat ik blies. Toen ik uit dienst kwam heb ik nog een poosje op een ventieltrombone gespeeld maar nee… Ton en Gerard die waren veel beter, ja, Ton, als die thuis zit zit hij te blazen, daar houdt hij van en Gerard is ook heel goed en m’n vader kon het ook goed. Ook m’n zus Ank en zwager Bart Koeman hebben er veel plezier in.
Zondagsavonds, dat hoorde er ook bij, d’r was geen televisie en geen radio, en mijn moeder kon aardig orgel spelen en die speelde dan op het orgel, en wij dus Johannes de Heer, Johannes de Dame zingen. En m’n vader had een stem als een oordeel, die kon verschrikkelijk goed zingen trouwens ik kan het ook nog vrij goed. Ik zing nog in een Oratoriumkoor en in een Projectkoor.
Heel lang ben ik lid geweest van Osanna. Osanna is de laatste tijd nieuw leven ingeblazen, het was op sterven na dood. Ik weet nog ik zat in het bestuur met Pietje Bekebrede; Vinus Jansen die was voorzitter en Wil Bruinisse van Jaap Onrust uit de polder en ik en Maartje de Lange. Er waren toen zo weinig leden dat ze Osanna wilden opheffen en toen heb ik gezegd laten we nou proberen jongere mensen te benaderen en dat heeft tot resultaat gehad dat het is blijven bestaan.
Toen ben ik getrouwd en ben ik er af gegaan. Zowel Crescendo als Osanna zijn afkomstig uit de Evangelisatie. Er zijn toen ten tijde van dominee Keuning gesprekken begonnen met de kerkenraad van wat er nog over was van de Grote Kerk en het bestuur van de Evangelisatie. De echte liberale vrijzinnigheid die was toen verdwenen, mijn vader was voorzitter en met de kerkenraad is toen een compromis gevonden en zijn we gefuseerd. Er is toen er een dominee beroepen, ds. Boerma die er voor beiden was, toen is de fusie gekomen en dat was ongeveer in 1970, dat is toen afgerond. Mijn vader is toen twee jaar later overleden.
We hadden toen het Samen op weg proces maar in Oostzaan was dat er al. Er waren toen al gesprekken geweest met de Gereformeerden die er later zijn bijgekomen – dat is in Oostzaan allemaal soepel verlopen.
Ik ben daar blij mee geweest.
Jan de Waal
| | terug
|
| |
|
|
|
|
21-04-2024
om
10.00 uur2kerk4.JPG)
Agenda_r.JPG "Druk op het pictogram om naar de agenda van de Grote Kerk te gaan!")
