|
|
|
|
|
Herinneringen van Alie van der Lek – Bekebrede
Herinneringen van Alie van der Lek – Bekebrede
Koster van de Evangelisatie waren Pietje Raams en Jaap Kuiper, een stel ouwe mensen. Ze hadden twee zoons, dat waren Bas en Cor. Cor heeft geleerd, die was onderwijzer en Bas, ja, die was kippenhandelaar. Die Kuiper dat was Bas Kuiper z’n vader die met Maartje Bekebrede getrouwd was.
 Maar ja vrouw Kuiper werd ook een oud en m’n moeder wilde wel een handje helpen en die ging dan zaterdag’s te werken bij vrouw Kuiper in de Kapel.
Nou, Jaap Kuiper kon al jaren niet meer in z’n stoel uit, vanwege de reuma, en toen besloten mijn vader en moeder dan koster te worden.
We hebben toen geruild met Pietje en Jaap. We zijn daar in 1938 komen wonen, we woonden er al voor de oorlog. Maar, dat weet ik nog heel goed, we hadden aan de Soeteboomstraat een fijne woning en toen we de nieuwe woning zagen viel dat behoorlijk tegen. Als je nagaat; naar boven was er een los trapje en boven was een zoldertje en daar was een klein kamertje. Pietje en Jaap hadden indertijd ook nog een meester van de school in de kost gehad.
We kerkten in de Kapel maar ik weet dat dat met de Sacramenten niet mocht.
Belijdenis en doop deden we in de Grote Kerk, een keer per halfjaar. Dat was ’s middags, en dan hadden we ‘s ochtends gewoon kerk in de Kapel.
Lopend gingen we naar de Grote Kerk, en we vonden dat prachtig. Die mooie kerk natuurlijk van binnen, maar het waarom beseften we als kind zijnde niet, natuurlijk.
Hoewel er eigen kerkenraad was in de Evangelisatie en er ook een kerkenraad was bij de Vrijzinnigen was er toch eens in de zoveel tijd verkiezingen waar beide groeperingen bij betrokken waren.
Waarschijnlijk kwam dit vanuit de Hervormde Kerk van Nederland – ook scheen het zo te zijn dat de groepering die de meerderheid had gebruik zou maken van de Grote kerk.
Anders gezegd was het dus een plaatselijke strijd welke groepering er in de Grote Kerk zou komen.
De Vrijzinnigen hebben deze verkiezingen altijd gewonnen.
Ja, in de Grote Kerk daar zaten de Vrijzinnigen en als er verkiezingen waren dan lieten ze een bus rijden om mensen op te halen, maar dat kon de Evangelisatie niet dus die verloren altijd. Een groot spandoek aan de zijkant: Stemt op de Vrijzinnigen.
Nee, het is nu niet te geloven, maar dat was echt zo !
Dat was gewoon zo, maar ik heb wel altijd bewonderd, dat de Evangelisatie mensen toch alles betaalden. Evangelisatie mensen waren veel actiever dan de Vrijzinnigen, denk maar aan Crescendo, Osanna, de Christelijke School, de jongens- en meisjesvereniging.
Weet je ook nog dat er bankjes met een fluwelen zitting in de Grote Kerk gestaan hebben? Dat weten ook een hoop mensen niet meer, ze stonden recht tegenover de preekstoel. Er is een oude foto, daar staan ze nog op.
Het waren klein bankjes maar er waren fluwelen zittingen en vrouw Veen, dat weet ik ook nog, die zat daar altijd. Later had ze in het Weeshuis had ze een kamer en een keuken. Trijn Schaft beneden en vrouw Veen boven.
.jpg)
De Kapel had de ingang aan de kant van de straat was een portaaltje met twee deuren, een links en een rechts. De preekstoel was aan de kant van Maarten Ruig. Er waren bankjes en er was een trap en boven de ingang was een galerij over de hele breedte, want er waren ook concerten en uitvoeringen, en dan stonden daar gewone houten banken.
Het orgel was aan de achterkant; daar was ook een galerij. Het was nog een orgel met een pomp want ze moesten altijd pompen.
Stoelen stonden gericht naar de preekstoel, en er was ook nog een middenpad. Onder de galerij aan de achterkant stonden ook bankjes en daar zat de kerkenraad.
En dan hier onder de Galerij was het Consistoriekamertje en daarachter was onze woning. Onze woonkamer grensde aan de consistorie. Het was zo gehorig als wat, want het was één muur, eigenlijk meer een houten wand.
 Je ging vanuit ons huis zo de Consistorie kamer in en via de Consistorie de Kapel in, en dan stond hier een grote potkachel.
Later is het verbouwd; Klaas de Boer heeft er nog gemetseld en is het orgel verplaatst naar de andere kant – op de galerij boven de ingang. En toen hebben we onder de andere galerij de preekstoel gekregen. Die galerij is toen weggehaald en de stoelen zijn toen ook anders gezet.
Achter de Kapel en onze woning was een muziektent en daar repeteerde Crescendo;
Osanna repeteerde in de Kapel; de vrouwenvereniging en de jongensvereniging en meisjesvereniging kwamen allemaal in de Kapel bijeen. En als de muziek een uitvoering gaf deden ze dat in de Kapel . De muziektent er achter was alleen voor de repetitie.
We waren erg samen, dat was wel zo; de jongens- en meisjesvereniging ging elk jaar een dagje uit – Piet van Manen bracht ons dan met paard en wagen naar Amsterdam.
Dat was allemaal wat primitiever vroeger.
Er gebeurde erg veel samen : zoals Klaas Bruin en Piet Bekebrede die kwamen voor de catechisatie als bij ons binnen en mijn moeder vond het prachtig, die vond het als maar goed.
Oh zei m’n moeder daar komt dominee van Dijl aan; die kwam dan binnen en dan zei die: ‘Goh, wat hebben jullie een groot gezin’…
Maar moet je nagaan in dat ouwe gebouw, de zang ’s woensdags, meisjes ’s dinsdags, jongensvereniging en nog een kleine meisjes groep en dan de kleuterschool overdag.
Er was altijd wat te doen.
In de Kapel lag van dat witte rivierzand en elke dag na vieren moesten we al die tafeltjes en stoeltjes (van de kleuterschool) op de banken leggen want ‘s avonds waren er verenigingen en als die weggingen dan moest alles weer terug voor de volgende dag.
Er waren natuurlijk vaste plaatsen net als in de kerk. Daar werd voor betaald, stoelengeld. En vrouw van Maanen, die kwam altijd vol ornaat binnen en als er iemand op haar stoel zat dan was het : ‘u zit op mijn plaats’. En die kon er vanaf dan hoor.
Als je het achteraf bekijkt – wat vreemd allemaal.
Na mijn ouders is er als koster een gezin met vier kinderen gekomen en een van de jongens is toen nog tijdens vakantie in een badcel om het leven gekomen. Gerard was toen nog vriend met die ene jongen, het was de familie Stolle, ze kwamen uit Amsterdam. Verder weet ik daar niet zo veel meer van, want ik was de deur al uit. Ik werkte toen ook nog bij Ruig, ik ben zelf nooit koster geweest.
We hadden geen eigen predikant; maar er preekten wel goeie dominees hoor, dominee de Meter, dominee Grootjans, dominee van Noord, dominee Remme, en dominee Kloosterman, die kan ik me heel goed herinneren.
Later hadden we niet zoveel verschillende predikanten meer, in den beginne toen was er meneer van Voorst, wie daarvoor waren weet ik niet; meneer van Voorst en meneer Kaayk, meneer van Voorst was geloof ik nog directeur van het Bijbels museum en zijn vrouw hielp op de vrouwenvereniging.
En toen later toen hadden we een vaste predikant we hadden meneer van der Wal eerst, en later meneer Huson en daarna meneer Schaafsma, die preekten dan gewoon die hadden de bevoegdheid tot opreken,
Ze preekten geen twee keer op een zondag; op zondag moest je dus twee voorgangers hebben – een hele klus.
Kerk zat vol – we waren trouwe mensen, maar ze gingen ook niet op vakantie of zo. Je ging vanaf de school, naar de catechisatie, en dan naar de kerk en de meisjesvereniging, je groeide daar vanzelf in.
We hadden een sterke band.
David van der Lely speelde op het orgel z’n dochter Im leeft ook nog, die is een jaar ouder dan ik.. Later speelde Piet Ruig.
Of er met de kerst een kerstboom stond, dat weet ik niet zeker – we hadden een kerstavond dienst …… d’r zal toch wel een kerstboom hebben gestaan want ik weet dat er een emmer en een spons was om de kaarsen uit te doen. En Kater had dan meestal lichtbeelden, prachtig oh ja….dat was Kater, Cor Kater die deed ook de zondagsschool indertijd.
Maar we hadden geen klok om te luiden, Jan Bakker heeft nog een klok gemaakt voor de evangelisatie die we konden luiden zodat om 12 uur de klok ging, De 2e kerstdag was altijd kerstfeest van de zondagsschool en dan maakte mij moeder een bus met chocolademelk . De mensen lachen zich ongelukkig als ze dat nou allemaal horen !
Ik heb bij Kater op zondagsschool gezeten die woonde helemaal in de Zuid, hij had een roggebroodbakkerij hij woonde naast Ab Windhouwer in dat lange huis en daar maakte hij roggebrood. Z’n vrouw heette Mietje van der Lely.
We hadden toen catechisatie van dominee van Dijl; en als dat afgelopen was moesten we naar huis maar daar hadden we niet zo’n zin in, en dan liep hij helemaal mee naar de voordeur en dan deed hij de voordeur dicht en dan ging hij naar achteren, en dan gingen wij stiekem in het portaal, niet praten, net zo lang tot hij weg was.
Er is ook zondag ’s avonds om de veertien dagen kerk geweest in het Noordeinde in het station. Niet dat ik daar heen ging, mensen uit de Haal gingen daar heen.
Mijn moeder ging altijd wat vroeger de kerk uit want dan moest ze koffie zetten, de dominee moest koffie hebben. Heel in het begin kreeg de dominee ook een geklutst ei, maar dat is niet zo lang geweest, dat was gewoonte, ik heb het er met mijn broer Jan nog eens over gehad en die wist dat nog heel goed eigenlijk, maar ja die is er ook niet – nee, ik weet niet waarom dat was !
In het begin waren er ook nog testen met vuur, in de galerij achter de deur daar stonden die banken en daarachter was een plank waarop de testen met vuur stonden, en met de winterdag had m’n vader er ook nog weer werk aan want er moest dan kool in.
De kachel deed het goed hoor. En ‘s nachts brandde hij niet door – dat het allemaal goed is afgelopen ! Want dan denk je wel, wat was het gevaarlijk eigenlijk !
| | terug
|
| |
|
|
|
|
21-04-2024
om
10.00 uur2kerk4.JPG)
Agenda_r.JPG "Druk op het pictogram om naar de agenda van de Grote Kerk te gaan!")
