|
|
|
|
|
Kolen of Kazen in het Oostzaanse Wapen ? Welnee !
Kolen of Kazen in het Oostzaanse Wapen ? Welnee !
In Kompas van 25 augustus 2016 is een beschrijving over het wapen van Oostzaan en haar oorsprong opgenomen. Een prima verslag dat voor velen die hier niet bekend mee zijn een nieuwtje zal blijken.
 In het wapen staan op een drietand (een greep) een drietal kazen of kolen. Zoals het artikel vertelt is de oorsprong hiervan te vinden in een gevecht tussen Oostzaners en Spanjaarden tijdens de 80 – jarige oorlog waar de Oostzaners door en greep in het ruim van een Spaans schip te steken 3 kazen (of kolen) naar boven haalden. Een ander verhaal is gebaseerd op het z.g. ‘spade steken’ waarbij een armlastige boer onder toezicht van de schout en schepenen en spade in grond stak om hiermee aan te geven dat hij zijn land niet meer kon onderhouden.
Beiden zijn mooie verhalen, maar ik betwijfel of ze waar zijn.
De oorsprong van het wapen van Oostzaan ligt in een verder verleden.
In de vroege middeleeuwen bestond er de Banne Oostzaan, een rechtseenheid waarvan de oppervlakte min of meer gelijk was aan de latere polder Oostzaan. Binnen deze Banne bevonden zich drie kerken, de Catharinakerk in Oostzaan, de Maria Magdalenakerk in het Kalf bij Haaldersbroek en een kapel in Oostzaandam. Het was de tijd vòòr de Reformatie, dus alles was Katholiek.
 De Catharinakerk was de leidende kerk in de Banne. Beiden andere kerken waren hier aan ondergeschikt en de macht van de Catharinakerk was groot. Zo beheerde de kerk de dijken en ontving inkomsten uit de Sluisvisserij in Zaandam. Velen hoorden bij de kerk, logisch, want als je ouder werd en niet meer kon werken, of armlastig werd dan was je afhankelijk van de kerk. Sociale voorzieningen zoals we die nu kennen bestonden gewoon niet.
Nu bestaat er een Kerkstempel.
Het oorspronkelijke stempel is in de loop der tijd zoek geraakt, maar en afdruk bestaat er wel. Het is een stempel van de Catharinakerk en op de rand van het stempel staat de tekst:
Filum Triplicatum Non Cito Abrumpitir hetgeen Latijn is en betekent:
Een drievoudig snoer wordt niet spoedig verbroken. (Prediker 4 vers 12).
 Het is zeer waarschijnlijk dat dit stempel met deze tekst de drie kerken in de Banne Oostzaan symboliseert. En om deze waarschijnlijkheid tot een bijna zekerheid te verheffen : In de Maria Magdalenakerk aan het Kalf is een lezenaar aanwezig met hetzelfde wapen. Gegeven het grote belang van de Catharinakerk voor de middeleeuwse Oostzaanse gemeenschap is zo goed als zeker dat het wapen dat in dit stempel staat in de loop der tijd het wapen van gemeente Oostzaan is geworden.
Ik acht het dan ook zeer waarschijnlijk dat het Wapen van Oostzaan niets te maken heeft met kolen of kazen, - dat zijn leuke latere invullingen - maar het is ontstaan als symbool van drie kerken in de Banne Oostzaan.
Jan de Waal
| | terug
|
| |
|
|
|
|
28-04-2024
om
10.00 uur2kerk4.JPG)
Agenda_r.JPG "Druk op het pictogram om naar de agenda van de Grote Kerk te gaan!")
